سوابق تحصيلي
متولد 1307 شهرستان بابل
پايان تحصيلات ابتدايي و متوسطه در شهرستان بابل 1329
پايان تحصيلات عالي : ليسانس علوم طبيعي ، دانشكده علوم دانشگاه تهران سال 1333
پايان تحصيلات تكميلي ، فوق ليسانس علوم گياهي ، دانشكده علوم سال 1342
تحصيلات دوره دكتري : دانشگاه مونتپليه كشور فرانسه – علوم گياهي سال 1346
Academic Background
Born in 1928 in Babol/Iran,
Primary and secondary education in the Babol/Iran, 1950
Bachelor of Natural Sciences, Faculty of Tehran University: 1954
Master of Plant Sciences, Faculty of Sciences: 1963
PhD in Plant Sciences: Montpellier University, France – 1967
سوابق كار
دبير دبيرستان هاي تهران، خرد ، شرف، علميه، دارالفنون، انستيتو مريم، و چند دبيرستان ديگر تهران در سال هاي 1333 تا 1338
تدريس به عنوان دبير گياه شناسي در گروه زيست شناسي دانشكده علوم دانشگاه تهران تا سال 1339
ارتقاء از دبيري دانشگاه به مرتبه استادياري در سال 1347
ارتقاء به مرتبه دانشياري در سال 1351
ارتقاء به مرتبه استادي كه به علت تعطيلات دانشگاه پس از انقلاب اسلامي با 5 سال تاخير در سال 1363 انجام شد
Work Experiences
Teacher in Tehran, in several high schools: from 1954 to 1959
Start teaching in the Department of Plant Biology, Faculty of Tehran University: from 1960
Assistant Professor in 1968
Associated professor in 1972
Professor in 1984
فعاليت هاي علمي و آموزشي
تدريس 16 عنوان درس در دوره هاي كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري در طول خدمت آموزشي
راهنمايي 4 رساله كارشناسي
راهنمايي 56 رساله كارشناسي ارشد
راهنمايي 15 رساله دكتري
Scientific activities
Teaching and lecturing for BS, MS and PhD students
Supervising: of 4 Bachelor of Sciences thesis, 56 Master thesis, 15 PhD thesis.
انتشارات و كتب
كتاب بافت و تشريح گياهان آوندي جلد اول سال 1354 انتشارات دانشگاه تهران
كتاب گياه شناسي عمومي دوره دو جلدي سال 1355 انتشارات دانشگاه مكاتبه اي و تجديد چاپ هاي مكرر آن به توسط جهاد دانشگاهي پس از سال 1359
كتاب گياه شناسي پايه دوره دو جلدي در سال 1373 كه تا سال 1383 ده بار تجديد چاپ شده است
كتاب كورموفيت هاي ايران دوره چهار جلدي – كتاب درسي و مرجع براي گياهان ايران از انتشارات نشر دانشگاهي (چاپ جلد اول اين كتاب در سال 1369 ، جلد دوم در سال 1373 ، جلد سوم در سال 1372، جلد چهارم در سال 1373 صورت گرفت. اين كتاب در سال 1374 درمراسم انتخاب كتاب سال به عنوان كتاب سال بين المللي وزارت ارشاد انتخاب گرديد.)
تجديد چاپ جلد اول كورموفيت هاي ايران با ويراسته تازه و تغييرات كلي آن در سال 1384
كتاب هاي پژوهشي:
تهيه فلور رنگي ايران از سال 1354 كه اثري سه زبانه فارسي، انگليسي و فرانسوي است با عكس هاي اوريژينال از گونه هاي گياهي طبيعت ايران است.
كتاب فلور رنگي ايران در 80 جلد تنظيم شده است كه تاكنون 26 جلد آن چاپ شده و جلدهاي بعدی نیز به کمک شاگردان و همکاران ایشان چاپ خواهد شد.
تهيه فلور رنگي ايران به صورت يك طرح ملي است كه سابقه قبل از انقلاب دارد و پس از انقلاب ادامه طرح و انتشار اين كتاب مورد تائيد و تاكيد قرار گرفت.
فلور رنگي ايران از تمام جهات داراي تازگي و ابتكار و شيوه هاي علمي خاص خود است. که نه در ايران بلكه در تمام محافل علمي و مراكز گياه شناسي خارج از ايران نيز به خوبي شناخته شده است . نحوه عكاسي و استفاده از شيوه علمي و فني در عكاسي ، صفحه آرائي عكس ها همه از مولف است اين اثر از جمله آثار علمي و مستند از طبيعت ايران در دهه هاي اخير است و در برد جهاني از نظر تازگي شيوه خاص خود جاي ويژه اي دارد. يكي از گياه شناسان شناخته شده در دنيا در مورد آن گفته است اين اثر را بهترين تصنيف هنر از علم ديده ام ، اثري با ظرايف خاص عكاسي علمي و فني و آگاهانه است.
مولف در تهيه فلور رنگي ايران، علاوه بر ارائه سند علمي از گونه هاي گياهي ايران، هدف ديگري را از اين كوشش پژوهشي در نظر داشته است و آن شناسايي آسان گياهان ايران براي تمام سطوح تحصيلي و همه دوستداران طبيعت ايران و حتي مردم عادي است. كوششي براي شناخت زيبايي هاي طبيعت و حق به حرمت گياه.
فلور رنگي ايران كه طبق برنامه مي بايد سالي دوجلد منتشر شود، نياز به مسافرت هاي مداوم در تمام عرصه هاي ايران براي جستجو و شناخت گياهان و عكاسي از آن ها دارد . كار كتابخانه اي و جستجوي منابع و تحقيق براي شناخت گياهان نيز چندان آسان نيست و نياز به تخصص، دانش، وقت، فرصت، حوصله و پشتكار زياد دارد.
عكاسي ها، برش عكس ها و صفحه آرايي و نوشتارهاي شرح گياه همه از مولف و انتشار مجموعه آن در غالب طرحي مستمر و مشترك بين دانشگاه تهران و موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع وزارت جهاد كشاورزي است و موسسه مزبور ناشر آن مي باشد.
از خصوصيات اين كتاب صحافي آن است كه به صورت صفحه هاي مجزا از هم به صورت كارت است، هر كارت در يك رو داراي عكس هاي متعدد گياه و روي ديگر داراي شرح كامل گياه، به سه زبان همراه با پراكنش ، موقعيت رده بندي ، منابع و بويژه كد رده بندي گونه و براي معرفي كامل است.
از كتاب هاي ديگر اين مولف كتاب تنوع زيستي گونه هاي ايران است كه اولين مرجع كامل از گونه هاي ايران به زبان فارسي و انگليسي است. اين اثر دوره اي سه جلدي است كه جلد اول آن شامل 1500 صفحه با قطع رحلي و حروف نسبتا ريز چاپ شده است. جلدهاي دوم و سوم آن در دست تهيه براي چاپ است كه مجموعا شامل 4500 صفحه و تقريبا دايره المعارف گونه هاي گياهان ايران است. جلد اول اين كتاب كه به توسط انتشارات دانشگاه تهران در سال 1378 انتشار يافت در سال 2000 از كتاب هاي انتخابي يونسكو بوده ، اين سازمان 10000 دلار براي چاپ آن از طريق سازمان ايزوسكو (كه وابسته به آن است و مربوط به 57 كشور اسلامي است) اهدا كرد. اين كتاب علاوه بر مقدمه مولف پيش گفتاري از وزير علوم كشور مراكش كه رئيس وقت ايزوسكو بود دارد.
كتاب نمايه دو هزار گونه از گياهان ايران به زبان انگليسي از انتشارات موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع سال 1375.
كتاب كد خانواده ها و جنس هاي گياهي ايران كه با مقدمه اي از تاريخ گياه شناسي ايران به زبان فارسي و انگليسي است از انتشارات موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور در سال 1375 است.
كتاب تنوع زيستي گونه هاي گياهي ابر شهر تهران كه شامل تهران، فضاهاي سبز ، رويش هاي آن ، تاريخ و تحولات رويش ها و فضاي سبز تهران قديم ، كوچه باغ ها و از زمان شاه طهماسب است كه محدوده آن سه كيلومتر مربع بود تا تهران 750 كيلومتر مربع كنوني همراه با فلور گونه هاي گياهي با عكس هاي رنگي به زبان فارسي و انگليسي و از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1380 است.
كتاب تطبيق نام هاي كهن گياهان دارويي با نام هاي علمي كه شامل سه جلد است، جلد اول آن شامل تاريخ كهن گياهان دارويي، روش استفاده از متون گياهان دارويي ، شناخت واژگان و نام هاي كهن براي تطبيق با نام هاي علمي اين گياهان است از انتشارات دانشگاه تهران در سال 1383 مي باشد . اين كتاب مرجع و دايره المعارف گياهان دارويي و طب قديم در قطع رحلي است.
آخرين كتاب چاپ شده توسط دانشگاه تهران با عنوان سامانه هاي رده بندي گياهان در سال 1385 است.
مجموع انتشارات : در طول دوران فعاليت علمي و پژوهشي و آموزشي مجموعا 42 جلد كتاب چاپ شده است كه 25 جلد آن فلور رنگي مي باشد.
بيش از 141 مقاله كه 80 مقاله آن در مجلات بين المللي داراي اندكس جهاني ISI و 20 مقاله در مجلات معتبر خارجي و مقالاتي در مجلات گياه شناسي داخلي است.
فعاليت هاي بنيادي:
تاسيس و ايجاد يك بنياد علمي در قالب طرحي مستمر تحت عنوان هرباريوم مركزي دانشگاه تهران كه در سال 1363 پايه گذاري شد.
هرباريوم مركزي دانشگاه تهران پس از ده سال با داشتن 25 هزار نمونه گياهي در اندكس جهاني هرباريوم هاي بين المللي قرار گرفت. در طول 20 سال تعداد نمونه هاي آن به 105 هزار رسيد. اين هرباريوم با داشتن 5600 گونه گياهي شناخته شده از 8000 گونه گياهي ايران جهشي بي نظير داشته و براي هرباريوم هاي پر سابقه اروپا كه سابقه اي 400 ساله با بيش از 25 ميليون نمونه از سراسر جهان مي باشند شناخته شده است.
بنيان گذاري اين مركز علمي و تاسيس و تكميل بخش هاي آزمايشگاهي مربوط به آن كه با همت بنيانگذار آن با بهره گيري از بودجه هاي اهدايي سازمان برنامه و بودجه، سازمان هاي دولتي ، بخش هاي صنعتي و اقتصادي و كمك هاي دانشگاه تهران و مساعدت مديريت هاي آن صورت گرفت.
اجراي طرح ها
الف – طرح هاي مستمر و مقطعي براي شناخت فلور ايران
1 – تاسيس هرباريوم مركزي دانشگاه تهران / طرح مستمر (طرح ملي)
2- تهيه فلور ايران به صورت رنگي كه 25 جلد از 80 جلد آن چاپ شده است (طرح ملي) سال 1354 – 1385
ب – طرح هاي مقطعي مربوط به رساله هاي كارشناسي ارشد و دكترا 58 طرح كه در دوره هاي سه تا پنج ساله ادامه داشت و همه آن ها مربوط به مسائل پوشش گياهي ايران بوده است.
ج – طرح هاي بنيادي : طرح مطالعه فلور و پوشش گياهي جزاير ايراني خليج فارس: جزيره قشم، ابو موسي ، تنب بزرگ و كوچك و جزيره سيري 61-63
طرح توسعه جنگل هاي دريايي مانگرو (حرا) در جزيره قشم به وسعت 10 هزار هكتار
طرح مطالعه پوشش گياهي، فلور و تهيه نقشه پوشش گياهي قشم كه فقط نقشه آن چاپ شده است.
طرح مطالعه فلور و پوشش گياهي كيش. اين طرح در حد مطالعات استاندارد علمي بين المللي براي اولين بار در جزيره كيش از سال 77 تا 79 صورت گرفت . وسعت محدود جزيره كيش به ما امكان آن را داد كه اين جزيره دقيقا مورد مطالعه قرار گيرد و نتيجه آن بهترين الگوي مطالعاتي در اين زمينه مي باشد . اميد است در سطح بين المللي معرفي گردد.
طرح مطالعه پوشش گياهي ، تهيه نقشه جامعه شناسي گياهي ماهشهر در وسعت 250 كيلومتر مربع كه پايان يافته است .
طرح مطالعه پوشش گياهي و تهيه نقشه پوشش گياهي منطقه عسلويه كه مطالعات منطقه جم آن پايان يافته است .
طرح ايجاد جنگل هاي درياي در خورهاي ابو موسي ماهشهر كه در حال حاضر 500 هكتار آن تبديل به جنگل مقدماتي شده است.
تقديرها و جوايز:
تقدير روساي وقت دانشگاه براي خدمات علمي و آموزشي و پژوهشي در سال هاي 71 و 73 و 74
تقدير رياست جمهور و رئيس ستاد انقلاب فرهنگي جناب آقاي رفسنجاني در سال 1373 براي خدمات مستمر فرهنگي و علمي
جايزه ملي كتاب سال در جشنواره كتاب سال بين المللي وزارت ارشاد 1374
جايزه دهمين جشنواره خوارزمي براي رتبه يكم تحقيقات بنيادي در سال 1375
دريافت مدال بين المللي طلاي انيشتين از سازمان يونسكو در جشنواره خوارزمي در سال 1375
دريافت جايزه ملي محيط زيست و تقدير نامه ويژه رياست جمهوري در سومين جشنواره محيط زيست
دريافت لوح تقدير كتاب سال دانشگاه ها در سال 1377
دريافت نشان درجه يك پژوهش در سال 1381 از دانشگاه تهران
انتخاب چهره ماندگار در سال 1382
دريافت لوح تقدير كتاب سال دانشگاه ها براي بار دوم در سال 1384
دريافت جايزه پژوهش در سال 1384 در روز پژوهش.